Beschermjasjes

Door mijn patchwork in juni te tonen op een tafel, wil ik ook mijn bewondering laten zien aan het kunstwerk ‘Guess who is coming to dinner too’ van Patricia Kaersenhout. Het werk is te zien als een correctie op de geschiedenis en een hommage aan of een vervolg op het iconische werk ‘The Dinner Party’ 1979 van Judy Chicago, een driehoekige tafel gedekt voor 39 vrouwen dat de bijdrage van vrouwen aan de westerse geschiedenis zichtbaar maakt. In de witte mannenwereld van 1979 was dat een heroïsche daad waarvoor (vrouwelijke) bezoekers uren in de rij stonden maar evengoed riep het veel weerstand op. Nu, veertig jaar later, laat Kaersenhout ons zien dat het werk z’n beperkingen kende: zij nodigt 38 zwarte vrouwen en vrouwen van kleur uit aan de tafel. Ze vertelt in een bijbehorend boek de verhalen van deze heldinnen van verzet. Opnieuw een bijstelling op de geschiedenis. (bron http://www.mistermotley.nl/art-everyday-life/het-westen-de-geschiedenis-stil-dood-vergeten-patricia-kaersenhout-de-appel)

Een groot gevoel voor rechtvaardigheid en gelijke kansen voor iedereen lopen als een rode draad door mijn leven. Kunst is voor mij ook extra interessant als het bijdraagt om maatschappelijke kwesties voor het voetlicht te brengen en in staat is een ander perspectief op te roepen. Ik heb grote bewondering voor kunstenaars die met hun kunst soms grote risico’s lopen, maar door hun overtuiging niet anders kunnen. In de master is er veel aandacht voor het wereldse perspectief dat invloed heeft onze op kunst- culturele oorsprong en uitingen. Het witte, westerse, mannelijke perspectief heeft heel lang en onterecht het beeld gedomineerd. Zo is er een incompleet beeld ontstaan van onze geschiedenis op dit gebied en heeft ook op een andere manier invloed gehad op de rest van de samenleving en hoe we met elkaar om gaan. Er is nog genoeg te doen op dit gebied, maar wat er nu gebeurt op het gebied van dekoloniseren in musea en hopelijk nog meer in de geschiedenislessen op scholen, is hoopgevend.

Wat ik interessant vind, is dat je met kunsteducatie ook een meer kritische houding kan uitlokken. Kunst laat zien dat je (maatschappelijke) kwesties kan bevragen en kunnen zo verschillende reacties uitlokken. Als deze verschillende reacties een dialoog teweeg brengt, kan dit voor nieuwe inzichten en wederzijds begrip leiden voor de betrokken partijen. Dat is voor mij wel een heel belangrijke essentie van kunsteducatie.

Ik hoop dat als het patchwork op tafel ligt iedereen die er omheen zit geraakt wordt door de kwetsbaarheid die allen die er aan mee hebben gewerkt tonen via hun ‘beschermjasje’ en er besef is van ieders anders- en uniekzijn. Ik hoop dat deze kwetsbaarheid ook bij hen zelf wordt wakker gemaakt. Als het dan lukt om hier ruimte aan te geven, geloof ik dat er aan deze tafel wordt doorgezet wat ik zelf tijdens het maakproces ook heb beleeft en dat er bijzondere gesprekken kunnen ontstaan. Tijdens mijn gesprek met David Limaverde tijdens de laatste expert meetings verwoordde hij dit heel mooi door te zeggen: ‘Het is mijn verantwoordelijkheid als kunsteducator om goed om te gaan met de kwetsbaarheid die men heeft getoond om een persoonlijk deel van zichzelf te kunnen laten zien in het patchwork. Elk lapje is hier een stukje bewijs van en dient zorgvuldig behandeld te worden.’ Het is een wederkerig iets, dat in gang wordt gezet doordat ik mij in eerste instantie zelf kwetsbaar opstel, door zo’n persoonlijke vraag te stellen die ook nogal eens voor verwarring zorgt, echter ben ik ervan overtuigd dat dit geen reden is om de vraag dan niet te stellen. Juist door de verwarring ontstaan nieuwe inzichten. En elke keer merk ik dat mensen het juist ook heel fijn vinden om over zichzelf te praten en de aandacht die ze dan krijgen.

Ik denk dat ik mezelf als ‘maker van ontmoetingen’ zou willen positioneren? Hier ga ik nog over nadenken…

« »